Willem Duys

bron: fotocollectie Beeld en Geluid. Willem Duys (1999)

Naam	Willem Duys
Geboren	Bussum, 17 augustus 1928
Gestorven	Hilversum, 2 juni 2011
Functies	presentator
Bekend van	Muziek mozaïek, Voor de vuist weg, Babbelonië
Periode actief	1959-1997
Werkt samen met	Bob Rooyens, Theo Ordemans
Media
Willem Duys in de media Oeuvre Willem Duys

Opleiding en eerste werkervaring

Wilem Duys volgt het Christelijk Lyceum Willem de Zwijger in Bussum (hij zakt in 1947 voor zijn eindexamen). Hij vertrekt in 1947 naar Frankrijk en werkt onder andere als etiket-afwerker bij de Franse Spoorwegen in Cannes-La Bocca. Na terugkeer in Nederland wordt Duys in oktober 1949 aangenomen als redacteur bij Het Vrije Volk. Vanaf 1954 werkt hij als copywriter op het reclamebureau Lintas-Unilever. In 1959 is hij een half jaar freelance tv-recensent bij de NRC.

Duys en de muziekindustrie

In 1957 stapt Duys over naar Philips Phonografische Industrie als pr-medewerker in Baarn. Van 1961 - 1964 is hij directeur van de Collectieve Grammofoonplaten Campagne (C.C.G.C.). Vervolgens vanaf 1965 directeur van zijn eigen platenmaatschappij Iramac in Bussum. Van 1969 – 1978 is Duys directeur bij platenmaatschappij Blue Mouse.

Duys op televisie en radio - verslaggever en eigen programma's

In 1959 maakt Duys zijn debuut bij de televisie. In juli verzoekt men hem om tijdens een rechtstreekse uitzending het inleidend commentaar te verzorgen bij een filmpje over de zanger Johnny Ray. Tot ieders verbazing in de studio weet Duys in Zet ‘m op ruim tien minuten vol te babbelen. Ger Lugtenburg (AVRO) is enthousiast: “Een nieuwe ster is geboren!”. Voor de actualiteitenrubriek Flits verzorgt Duys acht uitzendingen in 1960. Zelf ziet Duys dit als een voorloper van Voor de vuist weg.

Tennis

Duys verzorgt 23 jaar het commentaar bij Melkhuisje-toernooi, dat door de AVRO gesponsord wordt. De tenniswereld is Duys niet geheel vreemd. Hij behaalt in 1946 namelijk de halve finale van het NK tennissen voor de leeftijdscategorie van 18-jarigen. Jaren later levert Duys ook voor de NOS commentaar vanaf de banen van onder andere Wimbledon, Roland Garros en de US Open.

Muziek Mozaïek

Vanaf 1962 presenteert hij met veel succes 37 jaar lang het radioprogramma Muziek Mozaïek. Zijn zoetgevooisde stem klinkt jarenlang op de zondagochtend in vele huiskamers. André van Duin maakt overigens een geslaagde imitatie van het programma.

Voor de vuist weg

In de zomer van 1963 ziet Ger Lugtenburg in Laren Willem Duys voor een zaal met kermisgangers een presentatie verzorgen. Lugtenburg is zeer onder de indruk en stelt Duys voor om een maandelijkse talkshow op de televisie te brengen. Het grote voorbeeld zijn de Amerikaanse en Britse programma’s van Johnny Carson, Steve Allen en Eamonn Andrews. Duys stemt toe. Voor de vuist weg is van 1963 tot 1979 175 keer een van de meest bekeken programma's op de Nederlandse televisie. Met een mix van gesprekken met gewone mensen en internationale sterren en live muziek is het programma zijn tijd ver vooruit. In 1964 wint het programma de gouden televizierring. Opzien baart onder andere de uitzending waar Duys uit boosheid over de protesten in het land naar aanleiding van het voorgenomen huwelijk van Beatrix en Claus het volkslied aanheft. Ook de uitzending over een de verkrachter van een kind, waarbij Duys de begripvolle moeder van het kind schoffeert door te verklaren: "Ik zou hem hartstikke doodslaan..." In 1979 houdt het programma op te bestaan. De tijdelijke come-back in 1987 van 4 uitzendingen is geen succes.

Diverse werkzaamheden

Duys is ploegleider geweest bij diverse Songfestivals (Knokke); hij verzorgt ook jarenlang het commentaar bij de Eurovisie Songfestivalfinales. Tevens verschijnt hij ook als jurylid bij de VARA in het door Herman Stok gepresenteerde programma Top of flop.

Regelmatig geeft Duys commentaar bij nationale gebeurtenissen, zoals in 1966 bij de tv-uitzending Manifestatie bruidsboeket (NTS). Het betreft de rechtstreekse uitzending van de feestelijke manifestatie bruidsboeket in de RAI in het kader van het huwelijk van prinses Beatrix en Claus von Amsberg.

Bij het vijftigjarig bestaan van de AVRO wordt Duys door de leiding benaderd om op de radio het feestprogramma voor zijn rekening te nemen. Het is een kolfje naar zijn hand en Duys is voor zijn werkgever zeventien uur non-stop in touw. Een enkele maal presenteert Duys een nationale inzamelingsactie. Voor de Memisa-actie in 1971 weet Duys in zes uur live-tv twintig miljoen gulden op te halen.

Bekend gezicht

In 1977 begint de AVRO met Sterrenslag, een spektakel dat uit moet groeien tot een jaarlijks evenement. Willem Duys is een aantal malen captain van het omroepteam. In 1981 wordt Duys benaderd om als vast panellid te fungeren in de quiz Babbelonië. Dit spelletjesprogramma wordt gepresenteerd door zijn vriend Pim Jacobs. Duys werkt vier seizoenen aan dit programma mee.

Als journalist schrijft Duys columns in onder andere Story en Elsevier’s Magazine. In 1977 besluit Duys zijn landhuis in Blaricum te verruilen voor een huis in Zuid-Frankrijk (Saint Paul-de Vence). In de laatste jaren van zijn actieve loopbaan komt hij een keer in de veertien dagen naar Nederland voor de productie en presentatie van Muziek Mozaïek. Eén uitzending gaat live de lucht in, de andere wordt op band opgenomen.

Nadagen

Op 27 juni 1999 presenteert hij voor de allerlaatste maal zijn befaamde radioprogramma op de zondagochtend. De gevolgen van een jaar eerder opgelopen herseninfarct nopen hem tot dit besluit. Hij vindt dat zijn stem onder dit voorval geleden heeft. Fragmenten uit de slotaflevering van Muziek Mozaiek: beluister de opening Beluister het slot

Sinds 2004 woont Willem Duys weer in Nederland. Hij overlijdt op 2 juni 2011, nadat hij op 17 mei nog door collega's is geëerd in de duizendste uitzending van De wereld draait door.

Prijzen en onderscheidingen

• Gouden Televizier-Ring (1974)
• Zilveren Tulp (KNLTB) (1974)
• Het Gouden Oor (1979), een ere-Edison van de Nederlandse platenindustrie
• Gouden Harp van de Stichting Conamus (1979)
• Chevalier de L’Ordre de Mérite Agricole (1977)
• Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (1980)
• Zilveren Fonograaf van de NVPI (1985)
• De bronzen zaaier (1992)

Publicaties (boeken)

• Muzikanten van nabij (1960)
• Voor mijn vuist weg, Bussum (1970)
• Ger Lugtenburg (red.): Gewoon: Willem Duys, Kampen, 1988. (Een liber amicorum naar aanleiding van de 60ste verjaardag).

• Duys verzorgt op voetbalgebied rubrieken in de tijdschriften Sport en Sportwereld. Tevens schrijft de teksten bij twintig Engelse kinderboekjes. Hij is verder verantwoordelijk voor honderden platenhoes-teksten en artikelen, onder andere in het tijdschrift Muziekparade.

• Van augustus 1958 t/m juni 1959 schrijft hij dagelijks een tv-recensie in de NRC.

• 500 columns in Elsevier’s Magazine (1975 – 1983).

Discografie

• Nancy door Corry Brokken (1971). Tekstschrijvers: Phil Silvers en Willem Duys.
• Le carnaval des animaux door Wenen Filharmonisch Orkest (1979) met gesproken tekst van Willem Duys.
• The young person’s guide to the orchestra op 34 door Orchestre National (1979) met gesproken tekst van Willem Duys (verteller en auteur).
• Telkens weer.
• Willem Duys presenteert op cd hoogtepunten uit 35 jaar Muziek Mozaïek (1997).