Hans van Willigenburg
| Naam | Johan Wouter van Willigenburg |
| Geboren | Amsterdam, 18 augustus 1942 |
| Functies | presentator, producent, programmamaker, omroeper, |
| Bekend van | Van twaalf tot twee, Adres onbekend, Rondje theater, Klassewerk, De KRO komt in..., Vrijdagavond met Van Willigenburg, Filmfan, Koffietijd!, De hulplijn |
| Periode actief | 1967-heden |
| Werkt samen met | Tineke de Groot, Mireille Bekooij |
| Trivia | Trivia |
Hans van Willigenburg in de media Oeuvre Hans van Willigenburg | |
Hans van Willigenburg is gedurende een kwart eeuw het vlaggenschip van de KRO. Bij RTL4 presenteert hij vervolgens jarenlang het succesvolle ochtendprogramma Koffietijd.
Jeugd
Van Willigenburg woont al zijn leven lang in Amsterdam. Zijn moeder is van Joodse afkomst en moet zich tijdens zijn geboorte verschuilen. Zijn vader duikt onder om aan de Arbeitseinsatz te ontkomen. Hij is jazz-pianist en werkzaam als procuratiehouder bij een papiergroothandel. Ook moeder is muzikaal en zingt goed. Zij werkt buitenshuis om het huishouden draaiende te houden. Van Willigenburg heeft een twee jaar oudere zus. Het is een hecht gezin. De bioscoop wordt vaak bezocht, met name voor muzikale showfilms. Thuis aangekomen speelt vader de liedjes uit de film op de piano en moeder zingt ze mee. Van Willigenburg krijgt de liefde voor muziek van huis uit mee. Van jongs af aan heeft hij iets met de radio. Zijn familie heeft pas laat een televisie, maar de radio staat altijd aan. Hij neemt al op jonge leeftijd de omroepgids door en na afloop van de uitzending imiteert hij de omroeper op basis van de gegevens in de gids. Toch denkt hij er nooit over om te solliciteren bij de radio.
Radiopresentator
Als zestienjarige maakt Van Willigenburg zijn eerste radioprogramma's bij ziekenomroep RANO in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. Na zijn dienstplicht is hij vanaf 1964 zeven jaar internationaal artiestenpromotor en platenproducer bij Philips Phonographische Industrie. Hij produceert onder meer voor zangeres Anneke Grönloh.
Via de telefoon wordt zijn stem ontdekt door iemand van de KRO-radio. Hij wordt uitgenodigd om eens te komen praten over een freelance-baan bij de radio. In 1967 is freelancen een nieuw fenomeen bij de omroep. De KRO heeft net teveel werk voor hun groepje radiomakers en dus zoeken ze iemand met een vaste bron van inkomsten om het team te versterken. Van Willigenburgs nieuwsgierigheid brengt hem ertoe naar het gesprek te gaan en het klikt meteen tussen hem en omroepster Martha Doyle, die een stemtest met hem afneemt. Kort daarna wordt Van Willigenburg uit meerdere kandidaten geselecteerd. Zelf twijfelt hij nog of hij het wel kan, maar de KRO heeft veel vertrouwen in zijn talent en hij krijgt na een paar maanden al zijn eerste eigen radioprogramma aangeboden, In antwoord op uw schrijven, een verzoekplatenprogramma. Dit twee uur durend live programma op de zaterdagavond wordt zeer populair en leidt ertoe dat Van Willigenburg gevraagd wordt om de zomerpresentatie van het middagprogramma Van twaalf tot twee op zich te nemen. Dit wordt eveneens een succes. Zijn werk bij Philips kan hij in 1971 niet langer combineren met de grote hoeveelheid presentaties. Hij kiest volledig voor het radiovak. Programma’s in verschillende genres volgen. Presenteren leert hij in de praktijk.
Tv-omroeper
De KRO vraagt Van Willigenburg meerdere malen of hij omroeper op televisie wil worden. Op dat moment is het nog iets bijzonders om op televisie te verschijnen. Bovendien is er nog maar één man die op televisie omroept, namelijk Joop Smits (VARA). Van Willigenburg twijfelt lang of hij het wil en of hij wel geschikt is voor deze baan. De KRO blijft aanhouden en na een selectieprocedure wordt Van Willigenburg in 1969 de tweede mannelijke televisieomroeper in Nederland. Zijn eigen manier van omroepen, waarbij hij in tegenstelling tot veel voorgangers de teksten niet opleest, slaat aan. Hij is twintig jaar omroeper gebleven. Ook wanneer hij vele succesvolle programma’s op televisie presenteert, blijft hij het leuk vinden de programma’s aan te kondigen en samen te werken met dezelfde kleine groep. Het feit dat hij zelf zoveel programma’s presenteert en niet zijn eigen programma’s kan aankondigen, zorgt ervoor dat hij in de loop der jaren minder omroepdiensten draait, maar niet met minder enthousiasme. Achteraf beschouwt hij het omroepen, zowel op radio als televisie, als een waardevolle leerschool voor live presentatie.
Tv-presentator
Zijn eerste eigen televisieprogramma is de talkshow Voor achten, een liveprogramma tussen zeven en acht uur ’s avonds. In het begin moet hij wennen aan het visuele medium, bijvoorbeeld met het durven pauzes te laten vallen. Op de radio is dit juist niet wenselijk, omdat de luisteraar dan niets hoort, maar op televisie is het niet noodzakelijk door te praten terwijl een gast gaat zitten. Ondanks het succes van Voor achten blijft Van Willigenburg onzeker over zijn presentatie op televisie. Pas als hij zelf een videorecorder heeft en zichzelf terug kan kijken en daardoor kan leren neemt dit gevoel af. Hij vindt het belangrijk om als presentator vooral zichzelf te zijn en hij denkt dat de kijkers, bij wie hij jarenlang “in de huiskamers komt”, dit waarderen.
Van Willigenburg krijgt alle kansen bij de KRO. De omroep biedt hem diverse programma’s aan maar vraagt hem ook wat hij wil doen. Daar wordt dan een middenweg in gevonden. In de jaren zeventig presenteert hij onder andere de theaterrubriek Rondje theater en het jeugdprogramma Klassewerk. Dit laatste programma wordt al drie jaar door Bram van Erkel gepresenteerd als Van Willigenburg het overneemt. Aanvankelijk twijfelt hij of hij niet te oud is voor de doelgroep, maar zolang de kinderen hem niet met “U” aanspreken, wil hij het wel doen. Uiteindelijk presenteert hij het programma elf jaar lang.
Zijn talenkennis komt hem van pas bij het Eurovisie Songfestival, waar hij in 1976 en 1980 de artiesten interviewt terwijl ze op de uitslag zitten te wachten. Daarmee was hij in de geschiedenis van het festival de eerste die dat deed.
Van 1988 tot en met 1993 heeft hij een succesvolle reeks eigen talkshows, beginnend met Vrijdagavond met Van Willigenburg en per seizoen wordt de titel aangepast aan de dag van uitzending. Deze praatprogramma’s zijn door Van Willigenburg zelf voorgesteld aan de KRO met het BBC-programma Wogan van Terry Wogan als inspiratiebron voor de sfeer en (aanvankelijk) ook voor de gasten. Dankzij het succes van het programma wordt het steeds makkelijker om interessante coryfeeën uit binnen- en buitenland uit te nodigen, iets waarvan Van Willigenburg met volle teugen geniet. Zo mag hij onder meer Eartha Kitt, Celine Dion en Audrey Hepburn ontvangen. Ook Nina Simone, met wie hij bevriend was, komt een paar keer langs.
Ondanks het blijvend succes komt er in juni 1993 na 26 jaar onafgebroken als freelancer gewerkt te hebben voor de KRO een eind aan de werkrelatie. De KRO wil zich voortaan meer gaan richten op de leeftijdsgroep van 25 tot 40 jaar en past de programmering en de presentatoren daarop aan.
Overstap naar RTL
Van Willigenburg overweegt zijn mediacarrière op dit punt te beëindigen, maar in april 1994 is hij al weer te zien op het tv-scherm, op uitnodiging van RTL4. Samen met Mireille Bekooij presenteert hij op werkdagen Koffietijd!. Het gesponsorde ochtendprogramma is in Nederland nieuw in zijn soort en wordt ongekend populair. Ter ere van de duizendste aflevering Koffietijd! wordt een speciale vijf uur durende rechtstreekse uitzending verzorgd. Na 1400 afleveringen dringen de sponsors van het programma echter aan op verjonging. Sybrand Niessen en Judith de Klijn nemen het programma in 2001 over, maar de kijkcijfers nemen af en het programma verdwijnt na één seizoen.
Begin 2001 is Van Willigenburg nog even bij RTL4 te zien met het cultureel magazine Uit!. Daarna is hij maar zelden op televisie te zien, hoewel hij regelmatig aanbiedingen krijgt om te presenteren. Vaak gaat het om het terugbrengen van een oude formule en daar doet hij liever niet aan mee. Televisie maken gebeurt bovendien niet meer op een manier die hem aanspreekt. Af en toe doet hij nog iets wat aansluit op zijn interessegebied, zoals het jurywerk in Una voce particulare in 2010.
In 2006 is hij samen met Mireille Bekooij nog eenmaal te zien in een speciale aflevering van Koffietijd!, tussen 11.00 en 14.00 uur op RTL4. In 2014 neemt hij het tegen Bekooij op in het muzikale spelprogramma Ik hou van Holland.
Theater en terugkeer naar de radio
Naast zijn radio- en televisiewerk vindt Van Willigenburg in de loop der jaren ook tijd voor het theater. Hij speelt in de musicals Follies on Broadway en Hollywoord Follies. Ook heeft hij een hoofdrol in het toneelstuk Stepping out.
In 2001 keert Van Willigenburg terug naar zijn oude liefde, de radio. Hij presenteert voor Radio Noord-Holland het populaire programma De hulplijn en daarna het zondagse muziekprogramma Hans van Willigenburg en zijn muziek. “Op radio hoef je als presentator niet bezig te zijn met hoe je er uitziet of waar je je bevindt in de studio. Je kunt je zuiver met het presenteren bezighouden”, aldus Van Willigenburg. Hierdoor kan hij als presentator optimaal zichzelf zijn, een kenmerk van zijn presentatiewerk waarvoor hij bij de luisteraars (en de kijkers) herinnerd wil worden. In 2013 neemt hij afscheid van de regionale zender. Ook stopt hij dat jaar met zijn programma voor de RKK op Radio 5.
Prijzen en onderscheidingen
- Het zilveren oor voor zijn radiowerk (1980)
- Chevalier dans l'Ordre des Arts et des Lettres wegens zijn verdienste voor de Franse taal en cultuur (1995)
- Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (2000)
Publicaties
Columns in de Viva en de KRO-gids
