Ad 's-Gravesande
Naam | Adriaan 's-Gravesande |
Geboren | Boskoop, 1947 |
Functies | verslaggever, presentator, programmamaker, documentairemaker, producent, omroepbestuurder |
Bekend van | Minjon, Dingen van de dag, Extra, Het Gat van Nederland, Tijdverschijnselen, De Connaisseur |
Periode actief | 1965-heden |
Werkt samen met | Sieuwert Verster |
Media | |
Ad 's-Gravesande in de media Oeuvre Ad 's-Gravesande |
Eigenzinnige ex-AVRO directeur met twee grote liefdes: cultuur en politiek. De combinatie van de verantwoordelijkheid van een leidende functie met het maken van reportages en documentaires loopt als een rode draad door zijn carrière. In juni 1999 zegt hij: “Als je ooit iets wil worden in dit vak, dan heb je meer nodig dan alleen talent. Je moet kunnen samenwerken. Je mag best eigengereid, pretentieus en eigenwijs zijn, maar uiteindelijk moet je wel met anderen overweg kunnen, anders loop je vast.
Adriaan ’s-Gravesande wordt geboren op 5 februari 1947 in Boskoop en verhuist al vroeg naar Oosterhout bij Breda. Groeit vanaf zijn dertiende op in Maastricht. Hij heeft een oudere broer en drie jongere zussen. Zijn vader Hein is musicus en dirigent bij de Zuid-Nederlandse Opera. Ad studeert aan het conservatorium van Aken, waar hij als hoofdvak de hoorn kiest.
In 1964 wordt hij vanwege zijn mooie stem gevraagd als lid van AVRO’s jeugdomroep Minjon en werkt mee aan vele uitzendingen van Op de jonge golf. In het seizoen 1965-1966 is hij één van de presentatoren van het jongerenprogramma Rooster bij AVRO-televisie. Voor de radio is hij de samensteller van Rits, een open programma. In 1968 presenteert hij samen met Ad Visser een radioprogramma met progressieve popmuziek, Super clean dream machine.Vanaf 1969 werkt hij twee jaar als verslaggever bij het VARA-radioactualiteiten-programma Dingen van de Dag. De Tweede Kamer is één van zijn favoriete plekken, terwijl hij als student politicologie al snel gevraagd wordt om de vele acties te verslaan, die in die jaren plaatsvinden, zoals de Maagdenhuisbezetting en de ludieke optredens van de Kabouters. In 1970 is hij mede-presentator van de avondvullende live-televisieprogramma’s Piknik en Pik in, ‘t is winter, een samenwerking tussen de VPRO-afdelingen televisie en radio.
In 1971 treedt hij in dienst van de VPRO en werkt als verslaggever, regisseur en eindredacteur van Berichten uit de samenleving, het wekelijkse, korte nieuwsprogramma van de VPRO. Daarna volgt de eindredactie van het tweede seizoen (1973-74) van Het gat van Nederland. Nadien voert hij de eindredactie/regie van een groot aantal VPRO-programma’s als Machiavelli en het gedurende het seizoen 1980 - 1981 uitgezonden intermezzoprogramma Extra. In oktober en november 1980 leidt hij samen met Joop van Tijn het live praatprogramma Mooie Woorden, dat na twee afleveringen wordt gestopt.
Op 22 november 1981 is de eerste aflevering van Tijdverschijnselen, een serie praatprogramma’s over gebeurtenissen die de tijdsgeest illustreren. Hij leidt de discussie en de gemoederen tussen de genodigden lopen af en toe hoog op. Zoals in de aflevering in november 1982 over intolerantie en discriminatie, waarin de Surinaamse actrice Gerda Havertong hem uitmaakt voor racist.
Samen met Sieuwert Verster, met wie hij ook een aantal documentaires maakt, presenteert hij vanaf 1984 enkele jaren het Gala van de nieuwe Nederlandse muziek. Hij treedt vaak op als discussieleider in programma’s. In 1986 is hij in die hoedanigheid te zien in Nederland C, waarin hij een discussie leidt tussen mensen uit de filmindustrie. In het najaar van 1991 leidt hij het discussieprogramma Gemengde gevoelens, waarin hete hangijzers in de samenleving aan bod komen. In maart 1992 presenteert hij een programma over de kwaliteit en toekomst van de Nederlandse verzorgingsstaat: Herfst in het paradijs.
In september 1992 start de kennisquiz De connaisseur waarin presentator ‘s–Gravesande drie kandidaten vragen stelt over kunstwerken uit de diverse disciplines. Hierna volgen programma's als Schönberg Cyclus en Etiquette.
In november 1999 volgt hij Boudewijn Klap op als directeur Radio en Televisie bij de AVRO. De AVRO wil een nieuwe koers varen en transformeren tot een echte culturele zender. “Ik heb respect voor de manier waarop de AVRO zich heeft ontwikkeld. Vrijheid en ongebondenheid zijn voor de omroep nog steeds essentieel. De organisatie is meer dan een producent van radio- en televisieprogramma's. Het ambitieniveau dat de AVRO nastreeft, spreekt mij ook aan," verklaart 's-Gravesande de keuze voor zijn nieuwe baan in de NRC. Zijn streven is om een zo breed mogelijk publiek te bereiken, in het bijzonder voor kunst en cultuur. ’s-Gravesande is onder andere verantwoordelijk voor het aantrekken van Loretta Schrijver, Rolf Wouters en Pia Dijkstra. In 2003 weet hijPaul de Groot, Owen Schumacher en Tooske Breugem naar de AVRO te halen. Samen met NPS en TROS ontstaat een nieuw samenwerkingsverband, waardoor de continuïteit van de Radio 4-concertserie ZaterdagMatinee gegarandeerd is.
‘s-Gravesande zorgt echter ook voor onrust in mediakringen als hij zegt, dat hij het omroepbestel te pluriform vindt en ervoor pleit om omroepen in elkaar te laten opgaan om het publieke bestel te verbeteren. Hij wil minder investeren in ledenwerving en –binding en een kleiner omroepbedrijf inrichten om zo de programmabudgetten op niveau te houden. Die staan door omroepbezuinigingen ernstig onder druk. Op 26 augustus 2004 wordt het AVRO-personeel ingelicht dat voorzitter Martijn Sanders afscheid wil nemen van programmadirecteur ’s- Gravesande en zakelijk directeur Frans Maréchal. Aanleiding is het feit dat de samenwerking tussen dit tweetal te wensen overlaat: ze hebben geen eenduidige visie. Gerben Eggink wordt de nieuwe directeur ad interim. Begin 2005 vertrekt ook het bestuur van Martijn Sanders.
1983 Hij wordt benoemd tot directeur en artistiek leider van het Holland Festival. Nadat het festival zich mocht verheugen in een aanmerkelijke toename van het aantal bezoekers en een verdubbeling van het budget met behulp van sponsors en verhoging van subsidies, neemt hij eind 1990 afscheid. Op uitnodiging van de Minister van WVC is hij co-producent van de manifestatie Amsterdam Culturele Hoofdstad (1987). In opdracht van het Prins Bernhard Fonds produceert‘s-Gravesande bovendien internationale (poppen-) theaterfestivals in 1987 en 1990. 1991 Het hoofdredacteurschap bij het tijdschrift HP/De Tijd is van korte duur. Hij is aangenomen om de samenvoeging van de twee redacties te leiden. Hij vertrekt na 1 jaar omdat het hem aan journalistieke passie ontbreekt om het blad te leiden. “De integratie van de redacties was snel bekeken, de uitdaging was voorbij.” 1992 Oud-Vrij Nederland-journalist Feike Salverda richt de Amsterdamse stadszender AT5 op, maar houdt het na twee weken hoofdredacteurschap voor gezien. Na diens vertrek wordt Ad ’s-Gravesande interim hoofdredacteur. Hij wordt in 1993 opgevolgd door Fons van Westerloo. 1997-1999 Directeur van de Nederlandse Film & Televisie Academie. Bij zijn aanstelling bedingt hij, dat hij naast het directeurschap programma’s kan blijven maken als programmamaker en onafhankelijk producent. Hij wil niet vastroesten in de vergadercultuur.
Samen met Rob Klaasman maakt hij de documentaire “Met je eigen tanden het graf in” (1972), over het belang van mondhygiëne. Bij de VPRO tekent hij voor een reeks van documentaires over muziek: “Een Duitse familie” (over de nazaten van Richard Wagner, 1980), “Op Zoek naar een Geniale God” (over Mozart, 1983) en “Henriëtte Bosmans, Componiste (1983). In 1990 produceert hij de opera "Un Malheureux vêtu de Noir” over de schilder Vincent van Gogh, in het kader van het Van Gogh-jaar. De componist is Jan van Vlijmen. Met Sieuwert Verster maakt hij de avondvullende documentaire “Het Orkest”, over het 100-jarige Concertgebouworkest en in 1997 de documentaire “Meester van de Beweging: twaalf stappen in het Paradijs”, een portret van choreograaf Hans van Manen. Twee jaar later maakt hij met Sieuwert Verster een documentaire over de musicus Reinbert de Leeuw met de titel “De Laatste deur: portret van een pleitbezorger”.
Af en toe treedt Ad ’s-Gravesande op als jurylid. Hij is in 1999 jury-voorzitter van het Nederlands Film Festival. In 2002 zit hij in de jury van de “Samen Veilig Prijs 2002”, een initiatief van Stichting De Wijk en AVRO. Ook is hij samen met onder andere Hedy d’Ancona en Cox Habbema ambassadeur van het “Forum voor Democratische Ontwikkeling” en vice-voorzitter van de “Amsterdamse Kunstraad”. Prijzen en onderscheidingen In 1973 overhandigt de jury van tandartsen Ad ’s-Gravesande en Rob Klaasman de Dr. Flaumenhaftprijs, die in het leven is geroepen door de Nederlandse Vereniging van Tandartsen, voor hun documentaire “Met je eigen tanden het graf in”.