Koekblikradio

Uit B&G Wiki
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
2237 klandestien zender 6002.jpg
NaamKoekblikradio
Vervaardigd doorzelfbouwer
In gebruik vanafTweede wereldoorlog
In gebruik totNa de oorlog
Gewicht

Clandestiene éénlamps-ontvanger in PASCALL (koek)-trommel.

Het object is een door een amateur vervaardigd éénlamps-ontvangertje dat in een koektrommeltje is ondergebracht. In het trommeltje bevindt zich een briefje met de tekst: 'Laan 43 Nunspeet. Oorlogswinter '44-45'. Het vormt een stille getuige van de leefomstandigheden gedurende de laatste periode (hongerwinter; 1944-1945) in het nog bezette noordelijke deel van Nederland.

De schakeling stamt uit het midden van de jaren ’20 en is eenvoudig van opzet. Voor de detectie wordt gebruik gemaakt van een lamp, een Philips gelijkstroom-triode type A 425. Er is geen hoogfrequent versterking en geen laagfrequent versterking. Het getecteerde signaal wordt met een koptelefoon beluisterd. Het apparaat kan worden omgeschakeld tussen ontvangst in de middengolf en lange golf.

De constructie is zodanig dat het er, buiten gebruik, uitziet als een onschuldig koek- of chocoladetrommeltje. Te dieneinde zijn de assen van de twee variabele pertinax-condensatoren en van de golflengteschakelaar nagenoeg tot aan de lagerbussen afgezaagd en zijn er in plaats van knoppen stukjes blank installatiedraad (voor de variabele condensatoren) en een messing stripje (voor de golflengte-schakelaar) opgesoldeerd. Alle onderdelen zijn op een plaatje metaal gemonteerd dat in het trommeltje kan verzinken. Na het verwijderen van de lamp en het plaatsen van het deksel wijst niets meer op een radio. Dit is een essentieel punt in het geval van een huiszoeking, waar een ieder in die tijd op bedacht moet zijn geweest.

Met de golfbereikschakelaar kan het midden- of langegolf gebied worden gekozen. De voornaamste toepassing zal ontvangst van het Nederlandstalige oorlogsnieuws via de BBC op 200 kHz zijn geweest. Het middengolfbereik is wellicht nuttig geweest voor een luisteraar met kennis van de moderne talen maar is wellicht ook gebruikt voor amusement (buitenlandse dansorkesten).

Voor de voeding is benodigd: 4V/0,06A gelijkspanning (gloeidraad van de lamp) en 20 tot 50V/ 1 à 2 mA voor de anode. Op welke wijze hierin is voorzien is helaas niet meer te achterhalen. Het is denkbaar dat de anodespanning door middel van een fietsdynamo is opgewekt (zie ook trapradio).