Paul Witteman

Paul Witteman (bron:fotocollectie Beeld en Geluid)

Naam	Paulus Godefridus Witteman
Geboren	Bloemendaal, 14 oktober 1946
Functies	journalist, presentator
Bekend van	Dingen van de dag, De rode draad, Achter het nieuws, NOVA, De ronde van Witteman, Het Lagerhuis, B&W, Pauw & Witteman, Podium Witteman
Periode actief	1976-heden
Werkt samen met	Marcel van Dam, Jeroen Pauw, Mike Boddé, Floris Kortie
Media
Gallery	Gallery
Paul Witteman in de media Oeuvre Paul Witteman

Jeugd

Paul Witteman is op 14 oktober 1946 geboren in Bloemendaal. Hij is het achtste en jongste kind (zes broers en een zus) van advocaat, rechter en voorzitter van de KVP P.J. Witteman en Cilia Witteman-Andriessen, lid van de bekende muzikale familie. Zijn vader zit tijdens de Tweede wereldoorlog in het gijzelaarskamp in St. Michelsgestel. Korte tijd na de oorlog is Wittemans vader een periode minister van Binnenlandse Zaken. Zijn vader is al 53 jaar oud als Paul geboren wordt. Enkele van zijn jeugdherinneringen heeft hij vastgelegd in 'Het jongste kind (1999)'. Hierin beschrijft hij onder anderen zijn debuut als interviewer: een vraaggesprek met Godfried Bomans voor de schoolkrant. Na beëindiging van de hbs, een jaar op het conservatorium en een jaar studie politicologie start Paul Witteman zijn journalistieke carrière bij de Haarlemse stadsredactie van het katholieke dagblad De Tijd. Begin jaren zeventig wordt Elseviers Magazine zijn nieuwe werkgever. Al vrij snel komt Paul Witteman in botsing met toenmalig hoofdredacteur Ferry Hoogendijk. Hij solliciteert bij de VARA en wordt in tweede instantie aangenomen.

Het begin

In 1975 begint Witteman bij de VARA radio. Hij levert bijdragen aan de actualiteitenrubriek Dingen van de Dag en het programma Z.I.. Gedurende een aantal jaren zal hij programma's voor de radio blijven maken. Begin 1980 debuteert hij op tv in Wat voor weer zou het zijn in Den Haag, maar dat programma is geen succes. Ellen Blazer zou later zeggen dat hij warmte mist om televisiepresentator te zijn. Hij keert terug naar de radio, waar hij eind 1983 eindredacteur wordt van het zaterdagochtendprogramma De Stand van Zaken. Een kritisch VARA-programma met interviews, reportages en gesprekken over maatschappelijke onderwerpen. Het programma trekt rond de half miljoen luisteraars met nieuws dat niet ‘de waan van de dag' volgt, maar dat ‘probeert de werkelijke oorzaken van allerlei dingen boven tafel te krijgen'. De Stand van Zaken wint in 1984 Zilveren Reissmicrofoon.

Televisie

Marcel van Dam, inmiddels voorzitter van de VARA forceert de overgang van Witteman naar de televisie. Van Dam ziet in hem de onafhankelijke journalist, die het tijdperk van links radicalisme binnen de VARA-televisie achter zich laat en zich bezig gaat houden met professionele en informatieve progressieve journalistiek. Vanaf 1 september 1986 wordt hij eindredacteur van Achter het Nieuws. De kijkcijfers van de rubriek groeien onder zijn leiding weer. Volgens kenners door de toon van Witteman: ‘redelijk neutraal, niet te populistisch'. Hij introduceert weer sport in Achter het nieuws en maakt de gesprekken korter. Hij let er ook scherp op of de onderwerpen niet te ver van de belevingswereld van de gewone kijker afstaan. Een bijzondere uitzending is die over een satirische grap van Rudi Carrell over de toenmalige leider van Iran, Ayatollah Khomeini. De grap, uitgezonden op de Duitse televisie, doet veel stof opwaaien. Op verzoek van minister van buitenlandse zaken van den Broek, die live per telefoon in de uitzending aan het woord komt, besluit Witteman het gewraakte fragment niet uit te zenden.

De jaren 90

Gedurende de jaren '90 groeit Witteman uit tot een van de betere interviewers van de Nederlandse televisie. Altijd charmant en beleefd, maar hardnekkig op zoek naar de waarheid. Begin jaren '90 werkt hij aan een plan voor een samenvoeging van het programma NOS-Laat en Achter het nieuws. In 1992 ziet de samenwerkingsrubriek NOVA het levenslicht. De presentatie laat hij meer en meer aan anderen over. In 1996 stapt hij over naar het dagelijkse praatprogramma Barend & Witteman, dat iedere werkdag om 19 uur wordt uitgezonden vanuit Studio Plantage in Amsterdam. Een waaier aan kwaliteitsprogramma's kan hij dan al op zijn conto bijschrijven zoals Het moment (1989-1992), De kloof (1989-1991), In het nieuws (1990-1991, met Astrid Joosten), Met Witteman (1991-1993), Alle mensen zijn ongelijk (1993, met professor Galjaard) en De ronde van Witteman (1993-1996). Naast het debatprogramma Het lagerhuis dat hij samen met Marcel van Dam ontwikkelt, interviewt Witteman in 1997 toen nog prins Willem-Alexander. Hoogtepunten in zijn loopbaan zijn ook de slotdebatten op verkiezingsavonden, die hij mag leiden. Legendarisch is het debat waarin Pim Fortuyn en Ad Melkert elkaar in de haren vliegen.

De jaren 00

Naast zijn televisiewerk schrijft Witteman. In 2006 boekenweekessay Erfstukken, verschillende boeken over klassieke muziek en columns over klassieke muziek voor de Volkskrant en over media voor de VARA Gids. Na het vertrek van de succesvolle talkshow Barend en Van Dorp van RTL naar Talpa, begint de VARA op dat 'timeslot' de late-night-talkshow Pauw en Witteman. Elke werkdag om 23 uur zal het een uiterst succesvol programma blijken te zijn, dat 8 seizoenen loopt. In mei 2014 is de laatste uitzending. Witteman is moe en toe aan iets anders. Dat komt er in de vorm van een succesvol programma over klassieke muziek voor de NTR onder de titel Podium Witteman en in 2016 De meesterwerken.

Prijzen en onderscheidingen

Zilveren Reissmicrofoon voor “De stand van zaken” (1984)

Prijs voor De Omroepman/vrouw van het jaar (1995)

Gouden Beeld voor populairste presentator (1996)

Idem voor presentator informatie (1997)

De Zilveren Nipkowschijf (1998)

De Zilveren Televizier-Ster (2001)

Publicaties

Hoor en wederhoor (2003)

Een geweldige tijd! (2001)

Het jongste kind (1999)

Opgenomen (1995)

Tussen gevoel en verstand (1997)

Met je hoofd in de huiskamer. Interviews over de macht van televisie (1989).

De zaak Stinissen. Hoe lang mag sterven duren (met Peter de Bie) (1985).