Harmen Siezen: verschil tussen versies

Uit B&G Wiki
Geen bewerkingssamenvatting
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(29 tussenliggende versies door 8 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{ Infobox Persoon
{{ Infobox Persoon
| illustratie = .jpg
| illustratie = HarmenSiezen.jpeg
| naam      = Harmen Reinoud Siezen
| naam      = Harmen Reinoud Siezen
| geboorte_datum  = 26 december 1940  
| geboorte_datum  = 26 december 1940  
| geboorte_plaats = Noordgouwe
| geboorte_plaats = Dreischor
| overlijden_datum  =   
| overlijden_datum  =   
| overlijden_plaats =  
| overlijden_plaats =  
| functies =  [[:Category:Discjockey | discjockey]], [[:Category:Nieuwslezer | nieuwslezer]], [[:Category:Presentator | presentator]]
| functies =  [[:Category:Nieuwspresentator|nieuwspresentator]], [[:Category:Diskjockey | diskjockey]], [[:Category:Presentator | presentator]], [[:Category:Commentaarstem| commentaarstem]]
| bekend_van  = ''[[Aktua]], [[NOS Journaal]], [[Nationale Nieuwsquiz]]''
| bekend_van  = ''[[NOS Journaal]], [[Jeugdjournaal]], [[Aktua]], [[Radio Veronica]], [[Nationale nieuwsquiz]]''
| periode_actief  = 1963 - heden
| periode_actief  = 1963 - heden
| werkt_samen_met =  [[Mieke van der Weij]]
| werkt_samen_met =  [[Mieke van der Weij]], [[Koos Postema]], [[Eugenie Herlaar]], [[Annette van Trigt]]
| trivia =  
| trivia = [[Trivia: Harmen Siezen|Trivia]]
| onderschrift =  
| gallery = [[Gallery: Harmen Siezen|Gallery]]
| onderschrift = Harmen Siezen<br>Foto: [http://www.babethogervorst.nl Babet Hogervorst]
| externe_info =  
| externe_info =  
| catalogus = [[Harmen Siezen in de media]]
| catalogus = [[Harmen Siezen in de media]]
| programmaoverzicht = [[Oeuvre van Harmen Siezen]]
| programmaoverzicht = [[Oeuvre van Harmen Siezen]]
}}
}}
Harmen Siezen wordt geboren op het Zeeuwse eiland Schouwen-Duiveland, in het kleine dorpje Dreischor. Siezens vader is dominee en hierdoor moet de familie regelmatig verhuizen. Achtereenvolgens woont Siezen in Zaltbommel, Den Haag, het Drentse dorp Peinze en Rotterdam. Wanneer hij zijn ambitie om ook dominee te worden laat varen, droomt Siezen er tijdens zijn jeugd vooral van om voetbalverslaggever te worden. Hij ziet [[Leo Pagano]] en [[Dick van Rijn]] dan ook als zijn grote voorbeelden. Deze droombaan komt er uiteindelijk niet van, maar werken bij de radio wel. Na een jaar als uitwisselingsstudent in Amerika te hebben gewoond, vervult hij de twee jaar van zijn dienstplicht in Nederland. Na deze periode begint zijn carrière in de media en de journalistiek wanneer hij aan de slag gaat bij het persbureau United Press International in Den Haag.


Harmen Siezen is jarenlang één van de gezichten van het ''[[NOS Journaal]]''. Harmen is rustig, geduldig en nuchter. Dit zorgt ervoor dat zijn presentatie droogjes, misschien zelfs ietwat houterig overkomt. Dit betekend niet dat Harmen een kleurloze verschijning is. Hij raakt bekend om zijn valse lachje dat nooit ver is en de plaagstootjes in zijn periode bij het ''NOS Jornaal]]'' naar de weerman.Hij is een zeer kundig en bekwame presentator die zaken vertelt met de nodige autoriteit, wat hem geloofwaardig maakt.
In 1963 ziet Siezen een advertentie voor radio-omroepers bij radiopiraat [[Veronica]] in de Telegraaf staan. Hij solliciteert en wordt aangenomen. Bij [[Veronica]] kondigt Siezen aanvankelijk plaatjes aan bij het programma ''[[Ook goeiemorgen]]'', maar wanneer een radionieuwsdienst wordt opgezet, gaat hij tevens de radiojournaals presenteren. Siezen werkt drie jaar voor de radiozender, waarvan het laatste jaar ook aan boord van het schip De Norderney. Om de week moet hij naar het schip op de Noordzee varen om aldaar het nieuws te presenteren. Siezen trouwt echter in die periode en het wekelijks afscheid nemen van zijn pasgehuwde vrouw doet hem besluiten te stoppen bij [[Veronica]]. Hij gaat aan de slag bij de [[TROS]], waar hij als verslaggever en redacteur gaat werken bij actualiteitenprogramma’s als ''[[Aktua]]'' en ''[[Kompas]]''.


Harmen doorloopt het gymnasium in Groningen, Rotterdam en Amsterdam. Daarna vertrekt hij een jaar naar de Verenigde Staten als uitwisselingsstudent. Bij terugkomst in Nederland vervult hij in twee jaar tijd zijn militaire dienstplicht.


Na zijn dienstjaren gaat Harmen in 1962 aan de slag als leerling-journalist bij het persbureau United Press International in Den Haag. Zo leert het het vak van journalist in de praktijk. Het jaar erop gaat hij naar Radio Veronica, op het zendschip. Hier wordt hij eerst nieuwslezer. Hij kan dit vervolgens combineren met activiteiten als discjockey. Het eerste programma dat hij naast het nieuwslezen presenteert voor Veronica is ''[[Ook goeiemorgen]]''.
'''Het NTS/NOS Journaal'''


In begin 1966 verlaat Harmen Veronica voor de TROS. Ook hier komt het accent te liggen op journalistieke activiteiten. Hij werkt mee aan verschillende journalistieke programma's zoals ''[[Aktua]]'' en ''[[Kompas]]''. Hoewel Harmen zich op zijn plaats voelt bij de TROS, gaat hij in 1969 in op het verzoek bij het ''[[NOS Journaal]]'' te komen werken. Hij werkt eerst als verslaggever, sinds 1974 als nieuwslezer.  
In 1969 hoort Harmen Siezen dat zijn ex-collega van United Press International [[Wibo van de Linde]] weggaat bij het ''[[NTS Journaal]]''. Siezen besluit, met zijn inmiddels opgebouwde ervaring als verslaggever, te solliciteren en wordt na een gesprek aangenomen. De eerste vijf jaar doet Siezen enkel verslaggeverij, om dit vervolgens te gaan combineren met het lezen van het nieuws. Siezen heeft in zijn jaren als verslaggever grote nieuwsgebeurtenissen verslagen zoals de treinkaping bij De Punt en de vliegtuigbotsing op Tenerife, maar hij vindt de ongunstige omstandigheden waarop je soms op pad wordt gestuurd te zwaar worden. Op eigen verzoek beperkt hij zich tot het nieuws lezen en laat hij de verslaggeverij achter zich.


Harmen leest het nieuws met begrip en met een gezonde dosis humor. Hij brengt het nieuws zakelijk, nuchter, altijd in de plooi met af en toe een uitglijder. Zo krijgt hij de slappe lach als hij het bericht voorleest dat fietszadels het libido kunnen verminderen.  
Bij het nieuwslezen wordt Harmen Siezen in het begin gecoached door zijn collega’s [[Frits Thors]] en [[Rien Huizing]]. Na afloop van een nieuwsuitzending van één van beider collega’s mag Siezen de uitzending nog een keer doen, waarna Thors en Huizing tips geven over presentatiestijl. Deze adviezen variëren van het correct plaatsen van de klemtoon, de juiste snelheid hanteren, maar de belangrijkste tip is het altijd proberen te begrijpen wat je voorleest. Siezen is dankbaar voor de hulp van zijn collega’s, want vanuit de [[NOS]] zelf is er geen begeleiding in die tijd. Ook is hij op eigen initiatief opfriscursussen blijven doen bij de Media Academie in Hilversum: “Ik denk dat het voor iedereen nuttig is om bij te scholen, dat je niet in een soort routine raakt die je zelf niet in de gaten hebt”. Later in zijn carrière is Siezen zijn kennis van het vak gaan delen met collega’s. Al tijdens zijn actieve carrière als nieuwslezer, maar ook ver daarna coacht hij nieuwspresentatoren en verslaggevers bij verschillende regionale omroepen in het hele land.  


In 1989 dreigt de publieke omroep Harmen kwijt te raken aan TV 10, het sterrennet dat [[Joop van den Ende]] wil opzetten en dat mislukt. Na lang wikken en wegen stapt Harmen over, maar als de beoogde zendmachtiging uitblijft, raadt Van den Ende hem aan terug te keren naar het ''[[NOS Journaal]]''. "Mijn hele leven ben ik bang geweest om een grote stap te zetten", zegt Harmen later zelf, "Dan waag je een keer iets en dan loopt het mis: dat is een beetje de tragiek van mijn leven.
In zijn lange loopbaan als nieuwslezer heeft Harmen Siezen veel zien veranderen in zijn vak. Wat presentatiestijl betreft is het tot zijn goeddunken wat losser en vlotter geworden: “In het begin was het heel erg strak eigenlijk. Je moest heel erg in de plooi blijven, met alles. Er mocht nooit een glimlachje af.” Ook op technisch gebied verandert er veel bij het ''[[NOS Journaal]]''. Zo maakt Siezen de overgang naar kleur mee, de intrede van live-verbindingen met correspondenten via de satelliet en de komst van de [[autocue]]. Daarnaast is Siezen getuige en zelf onderdeel van twee proeven met duo-presentatie bij de [[NOS]]. In de eerste periode in 1975 vormt hij een vast duo met collega [[Eugènie Herlaar]]. In 1985 wordt de proef in iets andere vorm nogmaals herhaald, maar beide zijn, ook in de ogen van Siezen zelf, geen succes geworden.  


Na een sollicitatieprocedure kan Harmen weer aan de slag bij het ''[[NOS Journaal]]''. Zijn terugkeer bij het Journaal maakt ook duidelijk hoezeer hij geliefd is op deze plek. Als bekend wordt dat hij op het scherm terugkeert, wordt Harmen bedolven onder bloemen en brieven. Na zeven maanden op non-actief is hij blij, weer aan de slag te kunnen.
Drijvende kracht achter de afschaffing en de herintrede van de duo-presentatie is hoofdredacteur [[Ed van Westerloo]], die van 1975 tot 1985 de scepter zwaait op de redactievloer. Een voor Siezen nog ingrijpendere beslissing van Van Westerloo is de introductie van het principe van de A-presentator. Van Westerloo wil een systeem hanteren waarbij de Acht Uur Journaals (het vlaggenschip van het ''[[NOS Journaal]]'') worden gepresenteerd door zogenoemde A-presentatoren. Een vast team van doorgewinterde journalisten die het vaste en betrouwbare gezicht van het Journaal moeten worden. In Van Westerloos ogen waren dit [[Rien Huizing]], [[Eef Brouwers]] en later  [[Joop van Zijl]]. De overige presentatoren, onder wie [[Fred Emmer]] en Harmen Siezen mogen hierdoor enkel de vroege en late journaals presenteren. Een vervelende ontwikkeling voor Siezen.


Slechts sporadisch is Harmen buiten het ''[[NOS Journaal]]'' decor gewerkt. Vanaf 1994 werkt hij mee aan de ''[[Nationale nieuwsquiz]]''. Eerst is dit een eenmalige, jaarlijkse uitzending. Sinds 2001 is de quiz omgebouwd tot een dertiendelige reeks. Samen met [[Mieke van der Weij]] test Harmen de nieuwskennis van kandidaten. 


In 2000 wordt hij door kijkers verkozen tot beste nieuwslezer van Nederland. Ondanks Harmen's populariteit gaat de presentatie van het ''[[NOS Jorunaal| Acht uur journaal]]'' aan zijn neus voorbij. In 1995 hoopt Harmen de vertrekkende [[Joop van Zijl]] op te kunnen volgen. Eindredacteur [[Ed van Westerloo]] geeft echter de voorjeur aan [[Philip Freriks]].
'''De overstap naar TV10 en de tweede periode NOS Journaal'''


Harmen heeft steeds gezegd op z’n 62ste te willen stoppen met journaallezen. Hij kiest daarvoor zijn verjaardag uit, maar uiteindelijk valt op 13 september 2002 het doek. Een NOS-woordvoerster laat bij die gelegenheid weten, dat Harmen er ongeveer 17.000 bulletins op heeft zitten.  
Mede door deze minder prominente rol bij het [[NOS Journaal]] en het vooruitzicht van een beter salaris, besluit Harmen Siezen na veel gesprekken met zijn vrouw, toenmalig hoofdredacteur [[Gerard van der Wulp]] en [[Joop van den Ende]] uiteindelijk in te gaan op een aanbod om het nieuws bij [[TV10]] te gaan presenteren. [[TV10]] moet in 1989 de eerste commerciële televisiezender van Nederland worden en [[Joop van den Ende]] heeft besloten voor het nieuwsbulletin gerenommeerde journalisten weg te halen bij andere omroepen en nieuwsmedia. Harmen Siezen is er één van. De zender van Van den Ende komt uiteindelijk niet van de grond en Siezen zit hierdoor zonder werkgever. Omdat zijn vertrek bij het ''[[NOS Journaal]]'' in goed overleg is verlopen, mag hij als enige dissident na zeven maanden afwezigheid terugkeren . Siezen besluit op freelance basis terug te komen en neemt zich al meteen voor hier tot zijn pensioen te blijven.  


Na zijn pensionering is Harmen als verteller verbonden aan de musical ''Rocky over the rainbow''. Voorts is hij ambassadeur van de BankGiroLoterij (tegenwoordig Nationale Postcode Loterij). Hiervoor reikt hij de cheques met gewonnen bedragen uit. Verder geeft hij trainingen aan presentatoren en verslaggevers van de regionale omroepen.
Wanneer in 1996 [[Joop van Zijl]] stopt als nieuwspresentator bij het ''[[NOS Journaal]]'' besluit de leiding [[Philip Freriks]] uit Frankrijk te halen als diens vervanger bij het Acht Uur Journaal. Voor Harmen Siezen, al werkzaam bij het Journaal sinds 1969 en bijzonder populair bij het publiek, is dit een grote tegenslag waar hij naar eigen zeggen veel moeite mee heeft gehad. Naast deze tweede tegenslag, krijgt Siezen tijdens zijn tweede periode bij de [[NOS]] wel de kans vaste invaller te worden bij het ''[[Jeugdjournaal]]'', een baantje naar zijn hart: “Zij hadden mooie, bondige teksten en leuke onderwerpen. Ik had toen net jonge kleinkinderen en zij vormden een goed referentiekader.” Bij het ''[[Jeugdjournaal]]'' kan Siezen meer van zichzelf en zijn gevoel voor humor kwijt dan bij het Journaal. Siezen zou dan ook wel herinnerd willen worden als de nieuwslezer die af en toe een vleugje humor liet doorklinken in de ellende die hij verkondigt.  


In 2008 staat een voorstelling met het Zuidelijk Toneel gepland waarin Harmen samen met [[Philip Freriks]] te zien zal zijn.De première is in oktober 2008, wanneer de strijd voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen in volle gang is. De werktitel van de voorstelling is: ''De Grote Verkiezingsshow''.


[[Category:personen|Siezen, Harmen]] [[Category:Discjockey |Siezen, Harmen]] [[Category:Nieuwslezer |Siezen, Harmen]] [[Category:Presentator |Siezen, Harmen]]
'''Na het Journaal'''
 
Na zijn pensioen in 2002 blijft Siezen nog enkele jaren op de buis. Zo presenteert hij tot 2006 nog de ''[[Nationale nieuwsquiz]]'' en ook voor de Bank Giro Loterij blijft hij programma’s presenteren en inspreken zoals ''[[Restauratie]]'' en ''[[Sterren op het doek]]''. Tevens is Siezen te zien in het theater. Hij treedt op als verteller bij ''Rocky over the Rainbow'' en naast ex-collega [[Philip Freriks]] speelt hij een rol in ''De grote verkiezingshow'' van Het Zuidelijk Toneel.
 
 
 
 
[[Category:Televisienieuws|Siezen, Harmen]] [[Category:personen|Siezen, Harmen]] [[Category:Diskjockey |Siezen, Harmen]] [[Category:Nieuwspresentator|Siezen, Harmen]] [[Category:Presentator |Siezen, Harmen]] [[Category:Commentaarstem|Siezen, Harmen]] [[Category: Verslaggever|Siezen, Harmen]]

Huidige versie van 8 okt 2012 om 12:54

Harmen Siezen
Foto: Babet Hogervorst

Harmen Siezen wordt geboren op het Zeeuwse eiland Schouwen-Duiveland, in het kleine dorpje Dreischor. Siezens vader is dominee en hierdoor moet de familie regelmatig verhuizen. Achtereenvolgens woont Siezen in Zaltbommel, Den Haag, het Drentse dorp Peinze en Rotterdam. Wanneer hij zijn ambitie om ook dominee te worden laat varen, droomt Siezen er tijdens zijn jeugd vooral van om voetbalverslaggever te worden. Hij ziet Leo Pagano en Dick van Rijn dan ook als zijn grote voorbeelden. Deze droombaan komt er uiteindelijk niet van, maar werken bij de radio wel. Na een jaar als uitwisselingsstudent in Amerika te hebben gewoond, vervult hij de twee jaar van zijn dienstplicht in Nederland. Na deze periode begint zijn carrière in de media en de journalistiek wanneer hij aan de slag gaat bij het persbureau United Press International in Den Haag.

In 1963 ziet Siezen een advertentie voor radio-omroepers bij radiopiraat Veronica in de Telegraaf staan. Hij solliciteert en wordt aangenomen. Bij Veronica kondigt Siezen aanvankelijk plaatjes aan bij het programma Ook goeiemorgen, maar wanneer een radionieuwsdienst wordt opgezet, gaat hij tevens de radiojournaals presenteren. Siezen werkt drie jaar voor de radiozender, waarvan het laatste jaar ook aan boord van het schip De Norderney. Om de week moet hij naar het schip op de Noordzee varen om aldaar het nieuws te presenteren. Siezen trouwt echter in die periode en het wekelijks afscheid nemen van zijn pasgehuwde vrouw doet hem besluiten te stoppen bij Veronica. Hij gaat aan de slag bij de TROS, waar hij als verslaggever en redacteur gaat werken bij actualiteitenprogramma’s als Aktua en Kompas.


Het NTS/NOS Journaal

In 1969 hoort Harmen Siezen dat zijn ex-collega van United Press International Wibo van de Linde weggaat bij het NTS Journaal. Siezen besluit, met zijn inmiddels opgebouwde ervaring als verslaggever, te solliciteren en wordt na een gesprek aangenomen. De eerste vijf jaar doet Siezen enkel verslaggeverij, om dit vervolgens te gaan combineren met het lezen van het nieuws. Siezen heeft in zijn jaren als verslaggever grote nieuwsgebeurtenissen verslagen zoals de treinkaping bij De Punt en de vliegtuigbotsing op Tenerife, maar hij vindt de ongunstige omstandigheden waarop je soms op pad wordt gestuurd te zwaar worden. Op eigen verzoek beperkt hij zich tot het nieuws lezen en laat hij de verslaggeverij achter zich.

Bij het nieuwslezen wordt Harmen Siezen in het begin gecoached door zijn collega’s Frits Thors en Rien Huizing. Na afloop van een nieuwsuitzending van één van beider collega’s mag Siezen de uitzending nog een keer doen, waarna Thors en Huizing tips geven over presentatiestijl. Deze adviezen variëren van het correct plaatsen van de klemtoon, de juiste snelheid hanteren, maar de belangrijkste tip is het altijd proberen te begrijpen wat je voorleest. Siezen is dankbaar voor de hulp van zijn collega’s, want vanuit de NOS zelf is er geen begeleiding in die tijd. Ook is hij op eigen initiatief opfriscursussen blijven doen bij de Media Academie in Hilversum: “Ik denk dat het voor iedereen nuttig is om bij te scholen, dat je niet in een soort routine raakt die je zelf niet in de gaten hebt”. Later in zijn carrière is Siezen zijn kennis van het vak gaan delen met collega’s. Al tijdens zijn actieve carrière als nieuwslezer, maar ook ver daarna coacht hij nieuwspresentatoren en verslaggevers bij verschillende regionale omroepen in het hele land.

In zijn lange loopbaan als nieuwslezer heeft Harmen Siezen veel zien veranderen in zijn vak. Wat presentatiestijl betreft is het tot zijn goeddunken wat losser en vlotter geworden: “In het begin was het heel erg strak eigenlijk. Je moest heel erg in de plooi blijven, met alles. Er mocht nooit een glimlachje af.” Ook op technisch gebied verandert er veel bij het NOS Journaal. Zo maakt Siezen de overgang naar kleur mee, de intrede van live-verbindingen met correspondenten via de satelliet en de komst van de autocue. Daarnaast is Siezen getuige en zelf onderdeel van twee proeven met duo-presentatie bij de NOS. In de eerste periode in 1975 vormt hij een vast duo met collega Eugènie Herlaar. In 1985 wordt de proef in iets andere vorm nogmaals herhaald, maar beide zijn, ook in de ogen van Siezen zelf, geen succes geworden.

Drijvende kracht achter de afschaffing en de herintrede van de duo-presentatie is hoofdredacteur Ed van Westerloo, die van 1975 tot 1985 de scepter zwaait op de redactievloer. Een voor Siezen nog ingrijpendere beslissing van Van Westerloo is de introductie van het principe van de A-presentator. Van Westerloo wil een systeem hanteren waarbij de Acht Uur Journaals (het vlaggenschip van het NOS Journaal) worden gepresenteerd door zogenoemde A-presentatoren. Een vast team van doorgewinterde journalisten die het vaste en betrouwbare gezicht van het Journaal moeten worden. In Van Westerloos ogen waren dit Rien Huizing, Eef Brouwers en later Joop van Zijl. De overige presentatoren, onder wie Fred Emmer en Harmen Siezen mogen hierdoor enkel de vroege en late journaals presenteren. Een vervelende ontwikkeling voor Siezen.


De overstap naar TV10 en de tweede periode NOS Journaal

Mede door deze minder prominente rol bij het NOS Journaal en het vooruitzicht van een beter salaris, besluit Harmen Siezen na veel gesprekken met zijn vrouw, toenmalig hoofdredacteur Gerard van der Wulp en Joop van den Ende uiteindelijk in te gaan op een aanbod om het nieuws bij TV10 te gaan presenteren. TV10 moet in 1989 de eerste commerciële televisiezender van Nederland worden en Joop van den Ende heeft besloten voor het nieuwsbulletin gerenommeerde journalisten weg te halen bij andere omroepen en nieuwsmedia. Harmen Siezen is er één van. De zender van Van den Ende komt uiteindelijk niet van de grond en Siezen zit hierdoor zonder werkgever. Omdat zijn vertrek bij het NOS Journaal in goed overleg is verlopen, mag hij als enige dissident na zeven maanden afwezigheid terugkeren . Siezen besluit op freelance basis terug te komen en neemt zich al meteen voor hier tot zijn pensioen te blijven.

Wanneer in 1996 Joop van Zijl stopt als nieuwspresentator bij het NOS Journaal besluit de leiding Philip Freriks uit Frankrijk te halen als diens vervanger bij het Acht Uur Journaal. Voor Harmen Siezen, al werkzaam bij het Journaal sinds 1969 en bijzonder populair bij het publiek, is dit een grote tegenslag waar hij naar eigen zeggen veel moeite mee heeft gehad. Naast deze tweede tegenslag, krijgt Siezen tijdens zijn tweede periode bij de NOS wel de kans vaste invaller te worden bij het Jeugdjournaal, een baantje naar zijn hart: “Zij hadden mooie, bondige teksten en leuke onderwerpen. Ik had toen net jonge kleinkinderen en zij vormden een goed referentiekader.” Bij het Jeugdjournaal kan Siezen meer van zichzelf en zijn gevoel voor humor kwijt dan bij het Journaal. Siezen zou dan ook wel herinnerd willen worden als de nieuwslezer die af en toe een vleugje humor liet doorklinken in de ellende die hij verkondigt.


Na het Journaal

Na zijn pensioen in 2002 blijft Siezen nog enkele jaren op de buis. Zo presenteert hij tot 2006 nog de Nationale nieuwsquiz en ook voor de Bank Giro Loterij blijft hij programma’s presenteren en inspreken zoals Restauratie en Sterren op het doek. Tevens is Siezen te zien in het theater. Hij treedt op als verteller bij Rocky over the Rainbow en naast ex-collega Philip Freriks speelt hij een rol in De grote verkiezingshow van Het Zuidelijk Toneel.