Monitor

Periode	1966-1968
Beschikbaar in archief	beeld en geluid
Genre	Kunst en cultuurprogramma
Decennia	1960-1969
Medium	televisie
Gallery	Gallery

Beschrijving

Monitor is een luchtig actualiteitenprogramma van de NTS, dat van oktober 1966 tot december 1968 op de zondagmiddag live vanuit Studio Santbergen werd uitgezonden. Presentatoren van het eerste uur zijn Philip Bloemendal (Polygoon) en Ageeth Scherphuis.

Het programma gaat van start op zondagmiddag 2 oktober 1966, met een extra lange uitzending, van 15.00 tot 17.00. De eerste uitzending wordt aangekondigd door omroepster Jantine de Jonge. Hoofdverantwoordelijke is Carel Enkelaar. Hij wil met dit programma demonstreren “waar tv toe in staat was.” Voor de eerste uitzending heeft de NTS flink uitgepakt. Er wordt tijdens het programma een live verbinding gemaakt via de satelliet Early Bird met het Amerikaanse televisiestation CBS. De burgemeesters van New York John Fleet Lindsay en Amsterdam, Gijsbert van Hall, feliciteren elkaar in de uitzending met de geslaagde samenwerking.

Monitor is het eerste eigen programma van de NTS onder het nieuwe omroepbestel. Op de dag van de eerste uitzending is het precies vijftien jaar geleden dat de eerste Nederlandse televisieuitzending de ether in gaat.

Het negentig minuten durende programma brent voor iedereen wat wils. Naast actualiteiten en reportages uit binnen- en buitenland (bijvoorbeeld over volksdansen in Antwerpen, rolschaatsen in Essen en de visvangst in Lapland) brent Monitor eveneens interviews met politici en opzienbarende persoonlijkheden. Ook is er plaats voor een optredens van bekende artiesten, een kunstrubriek, sportuitslagen, wegennieuws en het populaire kinderprogramma Flipper. Eén van de artiesten die er optrad was de Amerikaanse zanger Scott McKenzie met het lied "San Francisco (Be Sure To Wear Flowers In Your Hair)".

Flipper wordt in de latere seizoenen vervangen door de kinderprogramma’s Skippy en Paulus de Boskabouter.

Makers

Programmadirecteur NTS Carel Enkelaar

Presentatie, interviews Jurriaan Andriessen (in het programmaonderdeel “muziek maken met Jurriaan Andriessen”), Marjan Berk, Philip Bloemendal, Kees Brusse (in het programmaonderdeel “Kees Brusse vertelt”), Pier Tania, Ageeth Scherphuis, Teddy Scholten, Joop van Zijl

Interviews, reportages Han Rensenbrink, Joop van Tijn, Hans Zoet, Henk Enkelaar, Klaas Jan Hindriks, Johan van Minnen, Ton Neelissen, Krijn Torringa, Jeanne Roos, Joep Buttinghausen, Hedy d'Ancona, Jaap Walvis, Piet Grootendorst

Incidenteel of eenmalige interviews Berend Boudewijn, Michel van der Plas, Hans Duller, Charles Boost, Willem Oltmans, Jan Kuiper, Bert de Winter,

Redactie Joop van Zijl, Jan Bouman, Charles Leeuwenkamp, Benno Roos

Regie Peter Bos, Piet Windmeijer, Louis Wage

Achtergrondinformatie

Ondanks het feit dat Monitor vooral een luchtige, familiare uitstraling wilt hebben, raakt het programma eind november 1967 in opspraak. In een interview, dat door Philip Bloemendal is afgenomen, heeft het radicale KVP (Katholieke Volkspartij) kamerlid, drs. J.M Aarden, kritiek geuit op mede partijleden Aalberse en Schmelzer. De politicus heeft gezegd dat hij weinig vertrouwen heeft in een radicale KVP onder leiding van deze kamerleden. De NTS wordt de dagen daarop in de media op de vingers getikt. De vragen zouden volgens verschillende kranten zó zijn gesteld dat ze de extreme uitspraken van het kamerlid hebben uitgelokt.

Om tegemoet te komen aan het journalistieke principe van hoor en wederhoor laat de NTS in de volgende aflevering van Monitor de heer Aalberse aan het woord. Opnieuw komt het programma de dagen na de uitzending op een negatieve manier in de pers. Presentator Philip Bloemendal zou volgens de kranten een “te linkse houding” ten opzichte van zijn gesprekspartner hebben ingenomen.

Nog geen halfjaar later volgt er een nieuwe politieke rel. Op zondag 4 februari 1968 neemt Bloemendal een interview af met VVD kamerlid Haya van Someren. De politica heeft kamervragen gesteld naar aanleiding van VPRO programma Hoepla Hierin zijn dronken soldaten te zien, die gevraagd worden naar hun mening over de situatie in Vietnam. Het gerucht gaat dat de VPRO de soldaten van bier heeft voorzien. Na het interview wordt Bloemendal er in verschillende dag- en weekbladen van beticht de politica te hard te hebben aangepakt. De presentator zou Van Someren niet de gelegenheid hebben gegeven uit te spreken. Bovendien wordt hij er opnieuw van beschuldigd linkse propaganda te drijven.

Op 26 mei 1968 houden Bloemendal en Ageeth Scherphuis de presentatie van Monitor voor gezien. Na de zomerstop wordt het programma meer op het gezin afgestemd, met Marjan Berk als vaste presentatrice.

Ook NTS programmadirecteur Carel Enkelaar krijgt vanaf het begin van Monitor met tegenwerking te maken. Populaire series als Dubbelspion, Flipper en de latere eigen productie Floris krijgen hevige kritiek van de omroepen die menen dat dergelijke programma’s niet tot het takenpakket van de NTS behoren. Zo zou er jarenlang een passage uit de notulen van een bestuursvergadering in het kantoor van Enkelaar aan de muur hebben gehangen die luidde: "De vrees wordt uitgesproken dat als men erin slaagt met deze opzet een goed programma te maken, hieruit moeilijkheden zouden kunnen ontstaan."" Het luchtige magazinerubriek Monitor zou uiteindelijk ook ter ziele gaan door de sabotage van de omroepen die in het NOS-bestuur de meerderheid hebben gehad. De omroepverenigingen vinden dat Enkelaar zich op hun terrein begeeft. De NTS heeft puur tot taak nieuws, sport en politiek te verslaan.

Ook scenarioschrijver van Floris, Gerard Soeteman herinnert zich de problematiek rond het programmaconcept en de invulling ervan. "De NTS mocht niet leuk zijn. Daardoor is de kijkers veel moois onthouden."Programma's als Monitor met Ageeth Scherphuis en Joop van Tijn en Scala met Joop van Zijl, Henk Terlingen en Henk Teeuw werden door de liberale eikels en christelijke etters ook de nek omgedraaid", aldus Soeteman.

Vanaf 1 januari 1969 zou het programma nog één seizoen verder gaan onder de naam Matinee.