Mies Bouwman

Mies Bouwman in 1977

Naam	Marie Antoinette Bouwman
Geboren	Amsterdam, 31 december 1929
Functies	omroeper, presentator
Bekend van	Open het dorp, Mies en scène, In de hoofdrol, Een van de acht, Schip van de week
Periode actief	1951-1993
Werkt samen met	Leen Timp
Trivia	Gehuwd met Leen Timp (regisseur).
Gallery	Gallery
Mies Bouwman in de media Oeuvre Mies Bouwman

Mies Bouwman is het meest bepalende gezicht van de Nederlandse televisie te noemen. Mies is spontaan, heeft belangstelling voor mensen, kan emotioneel reageren (gevoelsmens). Heeft last van gene, omdat ze niet het gevoel heeft dat ze boven de rest uitsteekt. Sterallures zijn haar derhalve vreemd. Ze is tot op zeker hoogte bescheiden. Bedacht samen met haar echtgenoot succesvolle programmaformats. Selectief in de samenstelling van de redactieleden rond haar programma. Is voorstander van een kleine vaste kern van medewerkers. Ze bezit journalistieke kwaliteiten. In haar werk heeft Mies een duidelijke behoefte aan een klankbord. Behalve haar echtgenoot en redactieleden is het vooral het publiek die deze functie voor haar heeft. Om die reden werkt ze liever voor televisie dan voor de radio. Een enkele keer fungeert ze zelf als klankbord, zoals in het geval van Joop van den Ende. De producent vond dat hij teveel ja-knikkers rond zich had en vroeg Mies om reacties op zijn programmering. Ze fungeerde jarenlang als boegbeeld van AVRO en VARA.

Haar vader was onder andere directeur van een reisbureau, lid van provinciale en gedeputeerde staten van Noord-Holland en bestuurslid (secretaris) van de KRO. Haar moeder is de dochter van een leerfabrikant in Brabant. Mies is van katholieke afkomst en één van de vijf kinderen. Het gezin Bouwman woont aanvankelijk in Heemstede. In de oorlog verhuist men naar Brabant, maar nog tijdens de bezetting keert men terug naar Haarlem.

In 1951 – bij de introductie van televisie in Nederland – vraagt de KRO-leiding aan Mies of ze een test wil doen als omroepster (samen met 20 andere meisjes) in studio Irene. In een eerder stadium is ze overigens afgewezen als radio-omroepster. Na een tweede test wordt Mies geselecteerd; op 16 oktober 1951 volgt haar tv-debuut. Eenmaal in de veertien dagen komt ze voor de KRO op het scherm. Op 16 mei 1952 presenteert Mies haar eerste talkshow Gastenboek. Nederlanders die op een of andere manier in het nieuws komen, bijvoorbeeld een kampioen of een boekenschrijver zijn te gast in de studio en plaatsen een handtekening in een boek. In Bussum komt ze in contact met de gehuwde cameraman Leen Timp. Vanwege een vermeende affaire en druk vanuit de KRO-leiding doet Mies besluiten haar baan als omroepster op te geven. Ze werkt als journaliste korte tijd bij de Volkskrant en De Telegraaf. Op 22 september 1955 trouwt Mies in Londen met de inmiddels gescheiden Leen Timp. Alleen enkele intieme vrienden zijn bij deze gelegenheid aanwezig.

In het najaar van 1955 maakt Mies haar rentree als televisie-omroepster bij de AVRO. Ze breidt haar werkterrein al snel uit met korte interviews. Op 1 oktober 1960 begint Mies aan een korte reeks van het praatprogramma In de hoofdrol, een programma waarmee ze jaren later opnieuw succes zou hebben. Eind november 1962 bereikt Mies het hoogtepunt in haar carrière, namelijk de presentatie (samen met dr. Klapwijk) van de AVRO marathon-uitzending Open het dorp. De uitzending werd beschouwd als een ‘experiment’ en er lag zelfs een speelfilm klaar, wanneer de programma-opzet niet succesvol zou verlopen. Maar de tv-marathon is een doorslaand succes, haalt zelfs de buitenlandse kranten en wordt opgenomen in het Guiness Book of Records. Voor het eerst in de geschiedenis van de Nederlandse tv worden op grote schaal miljoenen guldens bij elkaar ‘gebedeld’. De ontwapenende en charmante verschijning van Mies is onbetwist een stimulans voor de gulle gevers, gekluisterd aan het beeldscherm. Legendarisch zijn haar laatste woorden bij het bekendmaken van de totaalstand (een bedrag van ƒ 21.192.000,--): “Nou, nog één zinnetje dan: lieve mensen ik wou bedanken voor de fijnste dag en nacht in m’n leven”. Later zegt ze dat er bijna een mythe rond de woorden ‘lieve mensen’ is ontstaan. Volgens Mies heeft ze slechts eenmaal ‘lieve mensen’ gezegd. Slechts het laatste half uur van de live-uitzending Open het dorp is opgenomen.

Vlak voor Mies met de actie Open het dorp begon had ze bij de AVRO-redactie een voorstel ingediend voor een nieuw programma, gebaseerd op That was the week that was van de BBC. Het zou een forum moeten worden met o.a. Michel van der Plas, Godfried Bomans en Cees Nooteboom. Na het daverende succes van Open het dorp ziet de AVRO-top geen heil in deze programmaformule. Bij de VARA heeft men wel oren naar het programmavoorstel. De satirische teksten en sketches van Zo is het toevallig ook nog 's een keer leidden tot nationale rellen en kamervragen. De derde uitzending op 4 januari 1964 leidde met het beruchte item over beeldreligie en aanvallen op het koningshuis tot zeer heftige reacties. De aanvankelijk geplande 21 afleveringen van dit actuele cabaretprogramma komen na deze levering in gevaar. Uiteindelijk vervolgt men de serie; Mies Bouwman verdwijnt als enige van het scherm. Zij heeft haar krediet verspeeld en wordt publiekelijk door de pers verguisd. De heldin en engel van de natie is voor velen van haar voetstuk gevallen en er worden zelfs bedreigingen tegen haar geuit. Korte tijd verschijnt Mies niet in het openbaar.

In 1965 is Mies weer op het scherm te zien als presentatrice van Anders dan anderen en Even bijplaten. Tevens verzorgt ze de presentatie van een programma ter gelegenheid van De tweemiljoenste kijker . Het grote succes keert hierna pas echt terug.

Van 1965 tot 1969 maakt Mies furore in het aanvankelijk door Erik de Vries geregisseerde Mies en scène. De live-uitzendingen met de stoel van Mies (een tête à tête) en een keur aan bekende Nederlanders wordt een begrip. Aansluitend begint Mies in 1969 aan Een van de acht, de populairste spelshow uit de Nederlandse tv-historie. De lopende band met te raden kado’s en de stoel voor de eindronde houdt menig Nederlander van de straat. Ook de woorden Licht uit, spot aan van Mies zijn legendarisch geworden.

Jarenlang verwelkomt Mies Bouwman voor de NTS Sinterklaas (Adrie van Oorschot), zoals Aart Staartjes dat later zou doen, bij zijn intocht in Nederland. Mies houdt er mee op als haar jongste kind het geloof in de goedheiligman verliest.

Het seizoen 1973/1974 dwingt Mies tot inactiviteit. De VARA-leiding en afdeling amusement hebben geen nieuwe frisse programma-ideeën. Het voorstel van Wibo van der Linde om samen met hem TROS Aktua te presenteren leidt niet tot een werkrelatie. Haar programma Een mens wil op de vrijdagavond wel 's even zitten en een beetje lachen want er is al genoeg ellende op de wereld loopt maar één seizoen. Netwerk (AVRO) en Noord-Zuid (BRT) stopten na enkele afleveringen.

Op 19 november 1979 verschijnt Mies weer op de Nederlandse televisie. Ditmaal als presentatrice van Telebingo. Onder het motto ‘Spelen en laten spelen’ is Mies op dertien maandagavonden op locatie de spil van deze spelactie. De opbrengst van de loten is bestemd voor het Nationaal Fonds Sport Gehandicapten om de Paralympics in Arnhem te organiseren.De kaarten à ƒ 1,50 per stuk zijn de te koop bij tienduizenden verkoopadressen in het land. De hoofdprijs, die wekelijks wordt uitgekeerd, bedraagt ƒ 100.000,-- Voor het eerst op de Nederlandse televisie wordt een auto als hoofdprijs ingezet. In het tweede seizoen van Telebingo gaat de opbrengst naar verschillende goede doelen. Soms zijn bekende Nederlanders onderwerp voor een parodie. Ook Mies is hierop geen uitzondering.

Op 6 oktober 1981, bij het begin van het nieuwe winterseizoen ontmoet Mies Bouwman bekenden en onbekenden in Mies. In de 13-delige serie live-praatprogramma’s – onder regie van Leen Timp – is een vast onderdeel: tien vragen aan twee prominenten.

Mies gaat steeds meer eenmalige programma's presenteren zoals Mies Bouwman ontmoet Danny Kaye (1981), het Foster Parents Plan programma Ja hoor, dat is Adda (1981), het jubileumprogramma Juliana 75 (1984), en de hongersnood aktie Een voor Afrika (1984).

Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig schrijft Mies wekelijks een column in het tijdschrift Margriet. Volgens Adriaan van Dis waren het journalistieke stukjes à la Annie M.G. Schmidt met soms een villeine toonzetting. Van deze columns verschijnen in 1980 en 1984 bloemlezingen onder de titels Stukjes van Mies en Mies, cursiefjes.

In 1985 keert In de hoofdrol met succes terug.

Van 1988 – 1992 is Mies vanwege gezondheidsproblemen, een aderontsteking in haar hoofd, gedwongen haar werk voor de televisie neer te leggen.

In april/mei 1993 brengt producent Joop van den Ende voor de AVRO weer zes afleveringen van het befaamde In de hoofdrol. Mies verrast een bekende Nederlander met belangrijke en opmerkelijke personen uit zijn of haar leven.

Alhoewel Mies besluit om in 1993, na een 42-jarige carrière, afscheid te nemen van haar werk voor de omroep, verschijnt ze daarna nog met wisselende regelmaat op het scherm. Op 21 december 1996 interviewt ze prinses Margriet in een drie uur durende marathon-uitzending voor het Rode Kruis getiteld Het Kerstkado. Margriet, in haar rol als ondervoorzitter van het Nederlandse Rode Kruis, benadert Mies persoonlijk voor de presentatie van deze ledenwerfactie.

Gedurende haar gehele loopbaan verzorgt freelancer Mies presentaties op de schnabbeltoer, onder andere quizavonden in het land. Als bekende Nederlander is zij een veelgevraagde coryfee. In 1997 verricht ze de opening van het Nederlands Audiovisueel Archief (NAA) en in 1998 en 1999 reikt ze de Nederlandse Academy Awards uit. In januari 2000 is Ivo Niehe de gesprekspartner van Mies in De TV Show op reis (TROS) en op 16 oktober 2001 is Mies te zien in het programma Barend & Van Dorp. Op 11 augustus 2002 is Mies te gast in Zomergasten (VPRO).

In september 2002 verschijnt Mies in diverse programma's ter promotie van haar kinderboek Rambamboelie. De verhalen die Mies aan haar kinderen en kleinkinderen vertelde vonden hun neerslag in de avonturen van het kleine hondje Rambamboelie, getekend door Philip Hopman en op de markt gebracht door uitgeverij Ploegsma.

In september 2011 verschijnt de biografie Mies, Omzien in Verbijstering die deels geschreven is door Jan Juffermans. In de zomer van 2011 stierf Juffermans en blijft een onafgeronde biografie over. Mies Bouwman heeft het boek vervolgens zelf aangevuld met enkele oude columns en diverse anekdotes.

Prijzen en onderscheidingen

Gouden Televizier Oeuvre Ring (2009).