Monitor

Periode	1966-1968
Beschikbaar in archief	beeld en geluid
Genre	Kunst en cultuurprogramma
Decennia	1960-1969
Medium	televisie

Bestand:Philip.jpg
Philip Bloemendal

Beschrijving

Monitor was een actualiteitenprogramma van de NTS, dat van oktober 1966 tot december 1968 op de zondagmiddag op de televisie te zien was. Presentatoren van het eerste uur waren Philip Bloemendal (Polygoon) en Ageeth Scherphuis.

Het programma ging van start op zondagmiddag 2 oktober 1966, met een extra lange uitzending, van 15.00 tot 17.00. De eerste uitzending werd aangekondigd door omroepster Jantine de Jonge. Hoofdverantwoordelijke was Carel Enkelaar. Hij wilde met dit programma demonstreren “waar tv toe in staat was.” Voor de eerste uitzending had de NTS flink uitgepakt. Er werd tijdens het programma een live verbinding gemaakt via de satelliet Early Bird met het Amerikaanse televisiestation CBS. De burgemeesters van New York John Fleet Lindsay en Amsterdam, Gijsbert van Hall, feliciteerden elkaar in de uitzending met de geslaagde samenwerking.

Monitor was het eerste eigen programma van de NTS onder het nieuwe omroepbestel. Op de dag van de eerste uitzending was het precies vijftien jaar geleden dat de eerste Nederlandse televisieuitzending de ether in ging.

Het negentig minuten durende programma bracht voor iedereen wat wils. Naast actualiteiten en reportages uit binnen- en buitenland (bijvoorbeeld over volksdansen in Antwerpen, rolschaatsen in Essen en de visvangst in Lapland) bracht Monitor eveneens interviews met politici en opzienbarende persoonlijkheden. Ook was er plaats voor een kunstrubriek, sportuitslagen, wegennieuws en het populaire kinderprogramma Flipper.

Flipper werd in de latere seizoenen vervangen door de kinderprogramma’s Skippy en Paulus de Boskabouter.

Achtergrondinformatie

Ondanks het feit dat Monitor vooral een luchtige, familiare uitstraling wilde hebben, raakte het programma eind november 1967 in opspraak. In een interview, dat door Philip Bloemendal werd afgenomen, had het radicale KVP (Katholieke Volkspartij) kamerlid, drs. J.M Aarden, kritiek geuit op mede partijleden Aalberse en Schmelzer. De politicus had gezegd dat hij weinig vertrouwen had in een radicale KVP onder leiding van deze kamerleden. De NTS werd de dagen daarop in de media op de vingers getikt. De vragen zouden volgens verschillende kranten zó zijn gesteld dat ze de extreme uitspraken van het kamerlid hadden uitgelokt.

Om tegemoet te komen aan het journalistieke principe van hoor en wederhoor liet de NTS in de volgende aflevering van Monitor de heer Aalberse aan het woord. Opnieuw kwam het programma in de pers de dagen na de uitzending in een negatief daglicht te staan. Presentator Philip Bloemendal zou volgens de kranten een “te linkse houding” ten opzichte van zijn gesprekspartner hebben ingenomen.

Nog geen halfjaar later volgde er een nieuwe politieke rel. Op zondag 4 februari 1968 nam Bloemendal een interview af met VVD kamerlid Haya van Someren. De politica had kamervragen gesteld naar aanleiding van VPRO programma Hoepla! Hierin waren dronken soldaten te zien geweest, die gevraagd werden naar hun mening over de situatie in Vietnam. Het gerucht ging dat de VPRO de soldaten van bier had voorzien. Na het interview werd Bloemendal er in verschillende dag- en weekbladen van beticht de politica te hard te hebben aangepakt. De presentator zou Van Someren niet de gelegenheid hebben gegeven uit te spreken. Bovendien werd hij er opnieuw van beschuldigd linkse propaganda te drijven.

Op 26 mei 1968 hielden Bloemendal en Scherphuis de presentatie van Monitor voor gezien. Na de zomerstop werd het programma meer op het gezin afgestemd, met Marjan Berk als vaste presentatrice.

Ook NTS programmadirecteur Carel Enkelaar kreeg vanaf het begin van Monitor met tegenwerking te maken. Populaire series als Dubbelspion, Flipper en de latere eigen productie Floris kregen hevige kritiek van de omroepen die meenden dat dergelijke programma’s niet tot het takenpakket van de NTS behoorden. Zo zou er jarenlang een passage uit de notulen van een bestuursvergadering in het kantoor van Enkelaar aan de muur hebben gehangen die luidde: "De vrees wordt uitgesproken dat als men erin slaagt met deze opzet een goed programma te maken, hieruit moeilijkheden zouden kunnen ontstaan."" Het luchtige magazinerubriek Monitor zou uiteindelijk ook ter ziele gaan door de sabotage van de omroepen die in het NOS-bestuur de meerderheid hadden. De omroepverenigingen vonden dat Enkelaar zich op hun terrein begaf. De NTS had puur tot taak nieuws, sport en politiek te verslaan.

Ook scenarioschrijver van Floris, Gerard Soeteman herinnert zich de problematiek rond het programmaconcept en de invulling ervan. 'De NTS mocht niet leuk zijn. Daardoor is de kijkers veel moois onthouden."Programma's als Monitor met Ageeth Scherphuis en Joop van Tijn en Scala met Joop van Zijl, Henk Terlingen en Henk Teeuw werden door de liberale eikels en christelijke etters ook de nek omgedraaid", aldus Soeteman.

Vanaf 1 januari 1969 zou het programma nog één seizoen verder gaan onder de naam Matinee.

Makers

Programmadirecteur NTS
Carel Enkelaar

Presentatie & interviews
Jurriaan Andriessen (in het programmaonderdeel “muziek maken met Jurriaan Andriessen”)
Marjan Berk
Philip Bloemendal
Kees Brusse (in het programmaonderdeel “Kees Brusse vertelt”)
Tania Pier
Ageeth Scherphuis
Teddy Scholten
Joop van Zijl

Interviews & reportages
Han Rensenbrink
Joop van Tijn
Hans Zoet
Henk Enkelaar
Klaas Jan Hindriks
Johan van Minnen
Ton Neelissen
Krijn Torringa
Jeanne Roos
Joep Buttinghausen
Hedy d'Ancona
Jaap Walvis
Piet Grootendorst

Incidenteel of eenmalige interviews
Berend Boudewijn
Michel van der Plas
Hans Duller
Charles Boost
Willem Oltmans
Jan Kuiper
Bert de Winter

Redactie van programma of onderdelen
Joop van Zijl
Jan Bouman
Charles Leeuwenkamp
Benno Roos

Regie van programma of onderdelen
Peter Bos
Piet Windmeijer
Louis Wage